Kmin rzymski (łac. Cummin cyminum) jest znany również pod następującymi nazwami: kmin egipski, kmin turecki, kumin, jeera, jira, comino, cummi, czarny kminek. Jest to przyprawa bardzo rozpowszechniona na Bliskim i Dalekim Wschodzie. Ma mocny i aromatyczny zapach i ostry, trochę słodki smak. Z wyglądu i smaku przypomina zwykły kminek, jednakże nim nie jest. Kmin rzymski jest spokrewniony kminkiem, anyżem, koprem i fenkułem – pochodzi również z rodziny roślin baldaszkowatych. Jest to roślina jednoroczna osiągająca wysokość 0,5 m o pierzastych liściach, białych lub różowych kwiatach. Okres kwitnienia to maj, owoce można zbierać 4 miesiące po wysiewie. Przyprawą są nasiona tej rośliny.
Kmin rzymski pochodzi z Azji Zachodniej i ma bardzo długą historię. Egipcjanie znali go już przed 5000 lat: znajdował się w piramidach. W kuchni greckiej i rzymskiej był bardzo ważną przyprawą, popularny również w Średniowieczu (z tego właśnie okresu pochodzi nazwa „kmin rzymski”). W czasach Karola Wielkiego był traktowany jako włoska odmiana kminku i uprawiany we wszystkich przyklasztornych ogrodach. Jednak próby te nie powiodły się, ponieważ kmin rzymski wymaga gorącego klimatu. Obecnie uprawiany jest głównie w Indiach, Iranie, Indonezji, Chinach i krajach południowych basenu Morza Śródziemnego. W naturze nie występuje. W Polsce nie może być uprawiany ze względu na niską odporność na niskie temperatury.
Kmin rzymski jest uważany za roślinę leczniczą: owoce zawierają do 4% olejku eterycznego i flawonoidy. Owoce i ziele działają m.in. przeciwzapalnie, pobudzają serce i ośrodek oddechowy, pobudzają wydzielanie soków trawiennych, moczopędnie oraz napotnie.
Kmin rzymski można stosować:
*jako składnik mieszanek przypraw np. garam masala, panch phoron i curry
*do wielu indyjskich potraw, prażony w połączeniu z kolendrą
*do potraw kuchni północno-afrykańskiej, arabskiej i meksykańskiej
*do falafel i humus
*do pieczywa i innych wypieków
*potraw z fasoli
*jako składnik ostrej mieszanki curry, ragout, zup i sałatek
*do chili con carne
*do potraw z ryb, drobiu, wieprzowiny, baraniny
*do kiełbas i serów
*do chutneys i dipów
*do pieczeni rzymskiej.
Kmin rzymski należy stosować z umiarem ze względu na intensywny smak. Prażony kmin rzymski ma lekko orzechowy i mniej gorzki smak. 4 łyżki kminu w proszku odpowiadają 4 i 1/2 kminu w postaci ziaren.
